G.H.E. Russelman

G.H.E. Russelman (1935) studeerde natuurkunde, waarbij hij voor zijn doctoraal psychologie als bijvak koos. Hij maakte hiervoor een uitgebreide scriptie over het gebruik van mechanistische modellen in de psychologie, zoals de metafoor van het “stoom afblazen”. Dit stond aan de basis van zijn proefschrift Van James Watt tot Sigmund Freud: de opkomst van het stuwmodel van de zelfexpressie (1983). Later werd hij docent Statistiek aan de faculteit van de Psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Russelman groeide op tijdens de nasleep van de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog en raakte daardoor geïnteresseerd in polemologie. Verder maakte hij al jong kennis met de Heidelbergse Catechismus, waarvan de helderheid hem aantrok, maar de naargeestige sfeer hem benauwde. Later kwam hij, zoekend naar de oorzaak hiervan, terecht bij Luther en Calvijn en kwam hij tot de conclusie dat de protestantse belijdenisgeschriften niet alleen geloofsopvattingen bevatten die men al dan niet kan accepteren, maar ook opvattingen die psychologisch gezien onhoudbaar zijn, zoals de visie op de menselijke motivatie. Verder zoekend kwam hij tot de conclusie dat juist dié voor een groot deel afkomstig zijn van de polemische, vijandige sfeer waarin deze geschriften destijds tot stand zijn gekomen. Zouden ze nog gecorrigeerd kunnen worden?